CƠ CHẾ MỚI VỀ KHUYẾN KHÍCH PHÁT TRIỂN ĐIỆN MẶT TRỜI TẠI VIỆT NAM

Ngày 06/4/2020 vừa qua, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định 13/2020/QĐ-TTg về cơ chế khuyến khích phát triển điện mặt trời tại Việt Nam (“Quyết định 13”), thay thế Quyết định 11/2017/QĐ-TTg (“Quyết định 11”) đã hết hiệu lực từ 30/6/2019. Theo đó, Quyết định 13 áp dụng cho các tổ chức, cá nhân tham gia phát triển điện mặt trời tại Việt Nam bao gồm các dự án điện mặt trời nối lưới và hệ thống điện mặt trời mái nhà, với cơ chế khuyến khích chủ yếu liên quan đến ưu đãi về giá mua điện. Cụ thể như sau:

1. Đối với dự án điện mặt trời nối lưới

Quyết định 13 đã ban hành Biểu giá mua điện mặt trời mới, phân chia mức giá áp dụng của dự án điện mặt trời nối lưới thành dự án điện mặt trời nổi (là dự án điện mặt trời nối lưới có các tấm quang điện được lắp đặt trên cấu trúc nổi trên mặt nước) và dự án điện mặt trời mặt đất (là dự án điện mặt trời nối lưới mà không phải dự án điện mặt trời nổi) nhưng mức giá đều thấp hơn mức giá cũ (áp dụng chung cho dự án nối lưới quy định tại Điều 12 Quyết định 11). Cụ thể Biểu giá ở Quyết định 13 như sau:

STT	Công nghệ điện mặt trời	Giá điện
		VNĐ/kWh	UScent/kWh
1	Dự án điện mặt trời nổi	1.783	7,69
2	Dự án điện mặt trời mặt đất	1.644	7,09

Các mức giá trên chưa bao gồm thuế giá trị gia tăng (VAT) và áp dụng trong 20 năm kể từ ngày vận hành thương mại.

Riêng đối với tỉnh Ninh Thuận, giá mua điện từ các dự án điện mặt trời nối lưới đã có trong quy hoạch phát triển điện lực các cấp và có ngày vận hành thương mại trước ngày 01/ 01/2021 với tổng công suất tích lũy không quá 2.000 MW là 2.086 đồng/kWh (chưa bao gồm VAT, tương đương với 9,35 UScents/kWh), được áp dụng trong 20 năm kể từ ngày vận hành thương mại.

Ngoài ưu đãi về giá điện thì các dự án điện mặt trời nối lưới còn được hưởng ưu đãi về thuế, sử dụng đất và sử dụng mặt nước đối với dự án điện mặt trời nối lưới thực hiện theo quy định của pháp luật hiện hành có liên quan

Để được áp dụng Biểu giá trên, các dự án điện mặt trời nối lưới phải đáp ứng các điều kiện sau:

1. Dự án đã được cơ quan có thẩm quyền quyết định chủ trương đầu tư trước ngày 23/11/2019 và có ngày vận hành thương mại của dự án hoặc một phần dự án trong giai đoạn từ ngày 01/7/2019 đến hết ngày 31/12/2020
2. Dự án có hiệu suất tế bào quang điện lớn hơn 16% hoặc module lớn hơn 15%.
3. Thiết bị chính của dự án phải đáp ứng tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật Việt Nam hoặc tiêu chuẩn quốc tế (IEC). Chất lượng điện phải đáp ứng yêu cầu kỹ thuật về điện áp, tần số và các yêu cầu về vận hành hệ thống điện quốc gia theo quy định. để được áp dụng các mức giá trên.  

Đối với các dự án điện mặt trời nối lưới không đáp ứng điều kiện trên thì giá mua điện tại các dự án này được xác định thông qua cơ chế cạnh tranh.

Bên cạnh đó, Quyết định 13 cũng nêu rõ trách nhiệm của các bên liên quan đối với dự án điện mặt trời nối lưới, như là:

1. Việc đầu tư xây dựng các dự án điện mặt trời nối lưới được thực hiện theo quy định của pháp luật về đầu tư, xây dựng, an toàn điện, đất đai, phòng cháy chữa cháy, bảo vệ môi trường và các quy định khác của pháp luật có liên quan.
2. Bên mua điện có trách nhiệm mua toàn bộ điện năng được sản xuất từ các dự án điện mặt trời nối lưới phát lên hệ thống lưới điện quốc gia phù hợp với quy định về vận hành hệ thống điện và tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật ngành điện; ưu tiên điều độ để khai thác toàn bộ công suất, điện năng phát của các dự án điện mặt trời;
3. Việc sử dụng Hợp đồng mua bán điện mẫu cho các dự án điện mặt trời nối lưới là bắt buộc trong mua bán điện giữa Bên bán điện và Bên mua điện là Tập đoàn Điện lực Việt Nam hoặc đơn vị thành viên được Tập đoàn Điện lực Việt Nam ủy quyền. Thời hạn của hợp đồng mua bán điện đối với các dự án điện mặt trời nối lưới là 20 năm kể từ ngày vận hành thương mại. Sau thời gian này, việc gia hạn thời hạn hợp đồng hoặc ký hợp đồng mới
4. Chi phí mua điện theo Biểu giá nêu tại Quyết định 13 này được hạch toán và đưa đầy đủ trong thông số đầu vào của phương án giá điện bán buôn và bán lẻ hàng năm của Tập đoàn Điện lực Việt Nam.
5. Bên bán điện chịu trách nhiệm đầu tư, lắp đặt, vận hành và bảo dưỡng thiết bị đo đếm điện năng, đường dây và trạm biến áp tăng áp (nếu có) từ nhà máy điện của Bên bán điện tới điểm đấu nối với lưới điện của Bên mua điện; tổ chức việc kiểm định, hiệu chuẩn, thử nghiệm thiết bị đo đếm điện năng theo đúng quy định của pháp luật về đo lường.

2. Đối với Hệ thống điện mặt trời mái nhà

Hệ thống điện mặt trời mái nhà là hệ thống điện mặt trời có các tấm quang điện được lắp đặt trên mái nhà của công trình xây dựng và có công suất không quá 01 MW, đấu nối trực tiếp hoặc gián tiếp vào lưới điện có cấp điện áp từ 35 kV trở xuống của Bên mua điện. Các hệ thống điện mặt trời mái nhà được phép bán một phần hoặc toàn bộ điện năng sản xuất ra cho Bên mua là Tập đoàn Điện lực Việt Nam hoặc Bên mua là tổ chức, cá nhân khác trong trường hợp không sử dụng lưới điện của Tập đoàn Điện lực Việt Nam.

Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) hoặc đơn vị thành viên được ủy quyền thực hiện thanh toán lượng điện năng từ hệ thống diện mặt trời mái nhà phát lên lưới điện quốc gia theo giá mua điện là 1.943 VNĐ/kWh, tương đương 8,38 UScent/kWh (Trường hợp Bên mua điện là tổ chức khác thì giá mua điện và hợp đồng mua điện do các bên thỏa thuận phù hợp quy định của pháp luật hiện hành). Giá mua điện này chưa bao gồm VAT và được áp dụng trong thời hạn tối đa là 20 năm kể từ ngày vào vận hành phát điện.

Để được áp dụng Biểu giá trên, hệ thống điện mặt trời mái nhà phải:

1. có thời điểm vào vận hành phát điện và xác nhận chỉ số công tơ trong giai đoạn từ ngày 01/7/2019 đến ngày 31/12/2020;
2. có hiệu suất của tế bào quang điện (solar cell) lớn hơn 16% hoặc module lớn hơn 15%.

Trách nhiệm của các bên liên quan được ghi nhận như sau:

1. Hợp đồng mua bán điện mà Bên mua điện là Tập đoàn Điện lực Việt Nam hoặc đơn vị thành viên được ủy quyền của Tập đoàn Điện lực Việt Nam phải tuân theo Hợp đồng mua bán điện mẫu;
2. Chi phí mua điện từ các dự án điện mặt trời mái nhà được hạch toán và đưa đầy đủ trong thông số đầu vào của phương án giá điện bán buôn và bán lẻ hàng năm của Tập đoàn Điện lực Việt Nam. Hóa đơn thanh toán được lập trên cơ sở sản lượng điện giao và sản lượng điện nhận riêng biệt.
3. Hệ thống điện mặt trời mái nhà có đấu nối trực tiếp hoặc gián tiếp vào lưới điện quốc gia được đầu tư phát triển sau khi đăng ký đấu nối với Tập đoàn Điện lực Việt Nam hoặc đơn vị thành viên được Tập đoàn Điện lực Việt Nam ủy quyền.
4. Tập đoàn Điện lực Việt Nam đầu tư, lắp đặt và bảo dưỡng thiết bị đo đếm điện năng đối với các hệ thống điện mặt trời mái nhà ký hợp đồng mua bán điện với Tập đoàn Điện lực Việt Nam hoặc đơn vị thành viên được Tập đoàn Điện lực Việt Nam ủy quyền.
5. Tổ chức, cá nhân đầu tư lắp đặt hệ thống điện mặt trời mái nhà phải đảm bảo các yêu cầu về an toàn điện, an toàn công trình xây dựng, môi trường, phòng chống cháy nổ theo quy định hiện hành. 

Quyết định 13 sẽ có hiệu lực từ ngày 22/5/2020.